Νοσοκομειακά ραδιενεργά απόβλητα

Το μεγαλύτερο μέρος των εφαρμογών των ιοντιζουσών ακτινοβολιών στη χώρα μας είναι στον τομέα της ιατρικής. Τα νοσοκομειακά ραδιενεργά απόβλητα προέρχονται κατά βάση από τα εργαστήρια πυρηνικής ιατρικής, όπου ραδιοφάρμακα χορηγούνται ενδοφλεβίως, με κατάποση ή με εισπνοή στον εξεταζόμενο-ασθενή, για την πραγματοποίηση διαγνωστικών εξετάσεων (σπινθηρογραφημάτων) ή θεραπειών.

Τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία και χορήγηση των ραδιοφαρμάκων (γάντια, σύριγγες, φιαλίδια ραδιοφαρμάκων κ.α.), τα εκκρίματα των ασθενών (χαρτιά υγείας, ουροσυλλέκτες, πάνες κ.α.) αλλά και τα υπολείμματα σίτισης των «υπό θεραπεία» ασθενών (σκεύη σίτισης μιας χρήσης, χρησιμοποιημένες φιάλες νερού και αναψυκτικών, χαρτοπετσέτες κ.α.) αποτελούν νοσοκομειακά ραδιενεργά απόβλητα.
Νοσοκομειακά ραδιενεργά απόβλητα ενδέχεται επίσης να προκύψουν:
- από κλινικές νοσηλείας, λόγω παρουσίας ασθενών που υπεβλήθησαν σε διάγνωση ή θεραπεία με ραδιοφάρμακα, εντός ή εκτός του ιδρύματος νοσηλείας τους
- σπανιότερα από εργαστήρια βραχυθεραπείας, όπου χρησιμοποιούνται ραδιενεργά εμφυτεύματα (seeds) Ι-125, για την θεραπεία καρκίνου του προστάτη.

Τα ακτινολογικά εργαστήρια δεν παράγουν νοσοκομειακά ραδιενεργά απόβλητα.

Η διαχείριση των νοσοκομειακών ραδιενεργών αποβλήτων πραγματοποιείται εντός των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και των ιατρικών κέντρων, όπου αυτά παράγονται, από το προσωπικό των προαναφερομένων εργαστηρίων. Ειδικότερα, ελέγχονται ως προς τη ραδιενέργεια τους και αν δεν πληρούνται τα θεσμοθετημένα όρια αποδέσμευσης, φυλάσσονται σε ειδικά χωροθετημένες περιοχές εντός του εργαστηρίου, έως ότου απομειωθεί η ραδιενέργεια τους και η απόρριψή τους είναι επιτρεπτή.

Επιπλέον, στα κοινά αστικά απορρίμματα, τα οποία κυρίως προέρχονται από οικίες και άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, μπορεί να υπάρχουν ραδιορυπασμένα αντικείμενα, που προέρχονται από άτομα που έχουν υποβληθεί σε εξετάσεις/θεραπείες πυρηνικής ιατρικής. Η απόρριψη ραδιορυπασμένων αντικειμένων από οικίες και δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, όπως χαρτιά υγείας, πάνες, χρησιμοποιημένα σκεύη σίτισης / φιάλες, χαρτοπετσέτες κ.α. στα κοινά αστικά απορρίμματα, είναι αναμενόμενη και αποδεκτή πρακτική, εφόσον ο ασθενής δεν παραμένει στον χώρο εξέτασης/θεραπείας, και δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία.

Η απόφαση της ΕΕΑΕ "Καθορισμός των διαδικασιών αποδέσμευσης/παραλαβής ραδιορυπασμένων αντικειμένων και ραδιενεργών αποβλήτων που παράγονται από ιατρικές εφαρμογές", Απόφαση 2/214/05.06.2014, ΦΕΚ 1958/Β/18.07.2014, περιγράφει τη διαχείριση των νοσοκομειακών ραδιενεργών αποβλήτων.

Η ΕΕΑΕ έχει εκδώσει τα παρακάτω διαγράμματα δράσης. Οι υπεύθυνοι των εγκαταστάσεων διαχείρισης μεριμνούν για την εκπαίδευση του προσωπικού τους και την πιστή τήρηση των οδηγιών εργασίας. 

Διάγραμμα δράσης σε περίπτωση εντοπισμού ραδιορυπασμένων αντικειμένων σε απόβλητα κατά την άφιξη στις εγκαταστάσεις του αποτεφρωτήρα

Διαδικασίες δράσης σε περίπτωση εντοπισμού ραδιορυπασμένων αντικειμένων σε απόβλητα κατά την άφιξη στις εγκαταστάσεις των ΧΥΤΑ - ΣΜΑ