Η ΕΕΑΕ είναι ο αρμόδιος φορέας που συντονίζει την ατομική δοσιμέτρηση των εργαζομένων που απασχολούνται επαγγελματικά με ιοντίζουσες ακτινοβολίες και συντηρεί το Εθνικό Αρχείο δόσεων (ν. 4310/2014, ΦΕΚ 258/Α/2014). Τα στοιχεία του Εθνικού Αρχείου Δόσεων φυλάσσονται από την ΕΕΑΕ καθ' όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής ζωής των εργαζομένων που συνεπάγεται έκθεση τους σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες, αλλά και μετέπειτα, έως ότου αυτοί συμπληρώσουν ή θα συμπλήρωναν την ηλικία των 75 ετών, αλλά σε κάθε περίπτωση όχι για διάστημα μικρότερο των 30 ετών από την παύση της εργασίας που συνεπάγεται έκθεση.

O οργανισμός έχει την κύρια και αποκλειστική ευθύνη για τον προσδιορισμό και την εφαρμογή διαδικασιών και μέτρων για την ακτινοπροστασία των εκτιθέμενων εργαζομένων. Πιο συγκεκριμένα ο οργανισμός:

α) λαμβάνει μέτρα ώστε να αποκτηθεί από τους εκτιθέμενους εργαζομένους νοοτροπία ασφάλειας, η οποία περιλαμβάνει ατομική και συλλογική δέσμευση για την ασφάλεια και προστασία έναντι των ιοντιζουσών ακτινοβολιών,

β) θεσπίζει και εφαρμόζει πρόγραμμα προστασίας και ασφάλειας έναντι των ιοντιζουσών ακτινοβολιών που είναι κατάλληλο για την κάθε κατάσταση έκθεσης. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη θέσπιση στόχων για την προστασία και ασφάλεια, καθώς και την εφαρμογή κατάλληλων διαδικασιών και μέτρων ανάλογων προς τους κινδύνους της ακτινοβολίας που συνδέεται με την κατάσταση έκθεσης,

γ) ανασκοπεί συστηματικά το πρόγραμμα προστασίας και ασφάλειας για την αποτελεσματικότητά του, εντοπίζει τυχόν δυσλειτουργίες ή ελλείψεις και λαμβάνει μέτρα για την αποτροπή της επανάληψής τους,

δ) εξασφαλίζει ότι τα μέτρα είναι αρκετά για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.

Ο εκτιθέμενος εργαζόμενος:

α) κατά την άσκηση των καθηκόντων του τηρεί τις οδηγίες σχετικά με τους κανόνες ασφάλειας και προστασίας και τις οδηγίες σχετικά με τα μέτρα ακτινοπροστασίας που του έχουν δοθεί

β) μεριμνά για την ενημέρωση, την πληροφόρηση και κατάρτισή του στην ακτινοπροστασία ώστε να είναι σε θέση να προσδιορίσει και προτείνει τρόπους βελτίωσης της εργασίας του σε θέματα ακτινοπροστασίας. Οι προτεινόμενοι τρόποι εξετάζονται από τον οργανισμό.

Οι εκτιθέμενοι εργαζόμενοι, για λόγους επιτήρησης και παρακολούθησης, ταξινομούνται στις ακόλουθες κατηγορίες:

Κατηγορία Α: οι εκτιθέμενοι εργαζόμενοι που ενδέχεται να λαμβάνουν ενεργό δόση υψηλότερη των 6 mSv ανά έτος ή ισοδύναμη δόση υψηλότερη των 15 mSv ανά έτος για τον φακό του οφθαλμού ή υψηλότερη των 150 mSv ανά έτος για το δέρμα ή τα άκρα.

Κατηγορία Β: όσοι εκτιθέμενοι εργαζόμενοι δεν κατατάσσονται στους εκτιθέμενους εργαζόμενους της κατηγορίας Α.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς ακτινοπροστασίας (π.δ. 101/2018, ΦΕΚ 194/Α/20.11.2018) οι εργαζόμενοι της κατηγορίας Α πρέπει να παρακολουθούνται συστηματικά βάσει ατομικών μετρήσεων. Η παρακολούθηση των εργαζομένων της κατηγορίας Β οφείλει να μπορεί να καταδείξει τουλάχιστον ότι οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι έχουν ορθώς ταξινομηθεί στην κατηγορία αυτή. Η ΕΕΑΕ μπορεί να απαιτήσει την ατομική παρακολούθηση και, αν κρίνει απαραίτητο, ατομικές μετρήσεις από υπηρεσία δοσιμετρίας των εργαζομένων της κατηγορίας Β.

Ιδιαίτερη είναι η μέριμνα που λαμβάνεται για τους εξωτερικούς εργαζόμενους. Ως εξωτερικός εργαζόμενος νοείται κάθε εκτιθέμενος εργαζόμενος που δεν απασχολείται από τον οργανισμό που είναι υπεύθυνος για τις επιβλεπόμενες και ελεγχόμενες περιοχές, αλλά ασκεί δραστηριότητες στις περιοχές αυτές, συμπεριλαμβανομένων των μαθητευομένων και των σπουδαστών. Το σύστημα ατομικής δοσιμέτρησης που εφαρμόζεται για αυτούς τους εργαζόμενους θα πρέπει να εξασφαλίζει προστασία ισοδύναμη με εκείνη των εκτιθέμενων εργαζομένων που απασχολούνται μόνιμα από έναν οργανισμό.

Εσωτερική δοσιμέτρηση

Για την έκθεση από εσωτερική ακτινοβόληση οφειλόμενη σε ραδιονουκλίδιο ή μείγμα ραδιονουκλιδίων για την εκτίμηση της ενεργού δόσης χρησιμοποιούνται κατάλληλοι αλγόριθμοι που λαμβάνουν υπόψη τις ποσότητες και τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά των ραδιονουκλιδίων και των εκάστοτε φορέων τους, τον τρόπο και τη διάρκεια πρόσληψής τους, τη βιοκινητική τους, καθώς και κατάλληλοι παράγοντες μετατροπής σε ενεργό δόση ή ό,τι άλλο κρίνεται απαραίτητο.

Εξωτερική ατομική δοσιμέτρηση

Για την εξωτερική ακτινοβόληση, χρησιμοποιούνται τα λειτουργικά μεγέθη:

• ατομικό ισοδύναμο δόσης βάθους 10 mm, Η_p(10), χρησιμοποιείται ως συντηρητική προσέγγιση της ενεργού δόσης σε περίπτωση που δεν γίνεται χρήση ατομικών προστατευτικών μέσων. Στην περίπτωση χρήσης προστατευτικών μέσων χρησιμοποιούνται κατάλληλοι αλγόριθμοι μετατροπής,
• ατομικό ισοδύναμο δόσης βάθους 3 mm, H_p(3), για την εκτίμηση της ισοδύναμης δόσης για τον φακό του οφθαλμού,
• ατομικό ισοδύναμο δόσης βάθους 0,07 mm, H_p(0.07), για την εκτίμηση της ισοδύναμης δόσης για το δέρμα και τα άκρα από ολόσωμη ομοιόμορφη εξωτερική ακτινοβόληση. Στην περίπτωση ακτινοβόλησης μέρους του δέρματος ή των άκρων, χρησιμοποιούνται κατάλληλοι αλγόριθμοι μετατροπής.

Υπηρεσίες ατομικής δοσιμέτρησης παρέχονται στη χώρα μας από το Τμήμα Δοσιμετρίας της ΕΕΑΕ ή εξουσιοδοτημένες υπηρεσίες δοσιμετρίας.