Με σκοπό την παρακολούθηση των επιπέδων ραδιενέργειας στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης, η ευρωπαϊκή Οδηγία 2013/51/Ευρατόμ σχετικά με τη θέσπιση απαιτήσεων προστασίας της υγείας του πληθυσμού από ραδιενεργές ουσίες που περιέχονται στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης μεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Απόφαση Π/112/1057/2016/01.02.2016, ΦΕΚ 241/Β/09.02.2016 και την τροποποιητική Απόφαση 134069/23.12.2019, ΦΕΚ 5000/Β/31.12.2019 (διαθέσιμη σχετική άτυπη κωδικοποίηση).
Σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας η ΕΕΑΕ:
- καθορίζει το πρόγραμμα και τη συχνότητα των δειγματοληψιών σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και εκδίδει το σχετικό πρωτόκολλο,
- πραγματοποιεί μετρήσεις ραδιενέργειας στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης,
- εξουσιοδοτεί άλλα εργαστήρια, διαπιστευμένα από αρμόδιο κρατικό φορέα για τον σκοπό αυτόν, ώστε να πραγματοποιούν μετρήσεις ραδιενέργειας στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης,
- εκδίδει το πιστοποιητικό καταλληλότητας όσον αφορά την ραδιενέργεια στο νερό και ενημερώνει το Υπουργείο Υγείας,
- εισηγείται στο Υπουργείο Υγείας σχετικά με τη λήψη διορθωτικών και προληπτικών μέτρων για την προστασία της ανθρώπινης υγείας από ραδιενεργές ουσίες,
- τηρεί το εθνικό αρχείο συγκεντρώσεων ραδιονουκλιδίων στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης,
- γνωστοποιεί στο Υπουργείο Υγείας και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα αποτελέσματα των μετρήσεων στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης.
Οι λεπτομέρειες για τη συχνότητα και τη μεθοδολογία των δειγματοληψιών και των αναλύσεων για την παρακολούθηση των ραδιενεργών ουσιών σε νερό ανθρώπινης κατανάλωσης περιγράφονται στις αποφάσεις που αναφέρονται παραπάνω και σε σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, ΑΔΑ: ΩΚΖΝ465ΦΥΟ-ΙΩΤ.
Διαδικασία παρακολούθησης
Για την παρακολούθηση των επιπέδων ραδιενέργειας στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης καθορίζονται οι εξής παράμετροι:
α. Ραδόνιο. Η μέτρηση του ραδονίου (επιτόπιος έλεγχος, δειγματοληψία, εργαστηριακή μέτρηση) προγραμματίζεται από την ΕΕΑΕ και διενεργείται από αυτήν ή από εργαστήριο του Δικτύου Συνεργαζόμενων Εργαστηρίων. Οι δράσεις που δύναται να απαιτούνται σε συνάρτηση με τις συγκεντρώσεις ραδονίου παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα.
Συγκέντρωση Rn-222, A (Bq/L) |
Δράσεις |
A ≤ 100 |
|
100 < A ≤ 300 |
|
300 < A ≤ 1000* |
|
A > 1000*
|
|
*Η τιμή των 1000 Bq/L αναφέρεται στην Οδηγία 2013/51/Eυρατόμ ως το ανώτατο όριο για τη λήψη διορθωτικών μέτρων τα οποία κρίνονται αιτιολογημένα χωρίς περεταίρω εξέταση
Σημειώνεται ότι ο έλεγχος του ραδονίου δεν αποτελεί υποχρέωση των υπευθύνων ύδρευσης, εκτός εάν το υποδείξει η ΕΕΑΕ. Η απαλλαγή της υποχρέωσης ισχύει έως τον Δεκέμβριο του 2024, σύμφωνα με απόφαση του Δ.Σ. της ΕΕΑΕ (275η συνεδρίαση).
β. Τρίτιο. Η ΕΕΑΕ διενεργεί περιοδικούς δειγματοληπτικούς ελέγχους τριτίου. Βάσει των αποτελεσμάτων αντιπροσωπευτικών μετρήσεων τριτίου σε νερά ανθρώπινης κατανάλωσης που έχει πραγματοποιήσει η ΕΕΑΕ σε διάφορες περιοχές της χώρας και δεδομένης της μη ύπαρξης ανθρωπογενών πηγών τριτίου στην Ελλάδα, δεν απαιτείται η πραγματοποίηση συστηματικών αναλύσεων τριτίου, έως τον Οκτώβριο του 2025, σύμφωνα με απόφαση του Δ.Σ. της ΕΕΑΕ (270η συνεδρίαση).
γ. Ενδεικτική Δόση (ΕΔ). Η ενδεικτική δόση υπολογίζεται από τα αποτελέσματα των παρακάτω μετρήσεων:
- Μέτρηση ολικής α/β ακτινοβολίας: Ο προσδιορισμός της ολικής α και β ακτινοβολίας διεξάγεται κάθε χρόνο σε όλα τα δείγματα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης.
- Προσδιορισμός των ισοτόπων του ουρανίου (U-238 & U-234). Σημειώνεται ότι:
- Ο προσδιορισμός των ισοτόπων του ουρανίου θα διεξάγεται σε όλα τα δείγματα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης που ελέγχονται για πρώτη φορά ως προς την ραδιενέργεια.
- Ο προσδιορισμός των ισοτόπων του ουρανίου για τις υπόλοιπες περιπτώσεις δειγμάτων νερού ανθρώπινης κατανάλωσης θα διεξάγεται ετησίως, μόνο στα δείγματα των οποίων η ενεργότητα της α-ακτινοβολίας υπερβαίνει το όριο των 0,1 Bq/L.
Διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικού καταλληλότητας πόσιμου νερού
Το πιστοποιητικό καταλληλότητας πόσιμου νερού εκδίδεται από την ΕΕΑΕ για κάθε δείγμα νερού κατόπιν αίτησης του Δήμου μέσω του εξουσιοδοτημένου εργαστηρίου ανάλυσης δειγμάτων. Η αίτηση συνοδεύεται υποχρεωτικά από τα αποτελέσματα μετρήσεων ολικής α/β ακτινοβολίας και ισοτόπων του ουρανίου (U-238, U-234) από τα εξουσιοδοτημένα εργαστήρια ανάλυσης δειγμάτων, σύμφωνα με όσα περιγράφονται ανωτέρω.
Διαβάστε περισσότερα:
- για τις αναλύσεις που πραγματοποιεί το εργαστήριο της ΕΕΑΕ
- για την εξουσιοδότηση των εργαστηρίων που πραγματοποιούν αναλύσεις στο πόσιμο νερό
Σε εθνικό επίπεδο για την εφαρμογή της νομοθεσίας συνεργάζονται επίσης το Υπουργείο Υγείας και οι Υπηρεσίες Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου.