Ο έλεγχος της ραδιενέργειας περιβάλλοντος - και κυρίως στο πλαίσιο αντιμετώπισης έκτακτων ραδιολογικών περιστατικών - απαιτεί τις περισσότερες φορές τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων. Η ΕΕΑΕ διενεργεί δειγματοληψίες εδάφους, νερού και αέρα, μέσω ενός πλήρως εξοπλισμένου κινητού εργαστηρίου με ενεργειακή αυτονομία, εφοδιασμένο μεταξύ άλλων με ανιχνευτή υπερκαθαρού γερμανίου 35%, θωράκιση μολύβδου για μετρήσεις γ-φασματοσκοπίας χαμηλού υποβάθρου, μετρητή ολικής α και β ακτινοβολίας, καθώς και φορητούς ανιχνευτές για τη μέτρηση της δόσης και της επιφανειακής ρύπανσης.

Συνήθως κατά τον επιτόπιο έλεγχο γίνονται:

1. Επιτόπιες μετρήσεις ρυθμού δόσης γ ακτινοβολίας και μετρήσεις ακτινοβολίας α, β, Χ. Οι μετρήσεις αυτές στοχεύουν στην αρχική ραδιολογική επόπτευση του χώρου, την αρχική εκτίμηση τυχόν ραδιορρύπανσης και τον εντοπισμό τυχόν ρυπασμένων αντικειμένων. Βάσει των αποτελεσμάτων που μας προσφέρουν οι συγκεκριμένες μετρήσεις ακολουθεί στη συνέχεια η διαδικασία της δειγματοληψίας.

2.Επιτόπιες γ-φασματοσκοπικές αναλύσεις. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται για τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό ενδεχόμενης ραδιολογικής ρύπανσης,για τον ραδιολογικό έλεγχο παλαιών μετάλλων και για τον επιτόπιο χαρακτηρισμό υλικών, προκειμένου να καθοριστεί ο τρόπος διαχείρισής τους. Η ΕΕΑΕ διαθέτει 4 φορητά συστήματα γ-φασματοσκοπίας με ανιχνευτές υπερκαθαρού γερμανίου σχετικής απόδοσης 10%, 20%, 35% και 35% broad energy. Τα συστήματα αυτά έχουν βαθμονομηθεί με τη χρήση πρότυπων πηγών, αναλυτικών μεθόδων και υπολογισμών με τη μέθοδο Monte Carlo για διάφορες γεωμετρίες, όπως για εκτεταμένη επίπεδη ρύπανση, για σωλήνες και μεταλλικά αντικείμενα διαφόρων μεγεθών και σχημάτων. Πλήθος τέτοιων μετρήσεων έχουν επίσης πραγματοποιηθεί για το χαρακτηρισμό χώρων και κατά τη διάρκεια εργασιών απορρύπανσης υλικών.

Εκτός από τις προαναφερθείσες μετρήσεις, η ΕΕΑΕ πραγματοποιεί:

1. ελέγχους ραδιενέργειας σε επιφανειακά και υπόγεια νερά. Προσδιορίζεται η συγκέντρωση φυσικών ραδιοϊσοτόπων στα νερά των ποταμών, που διασχίζουν τα σύνορά μας με τις γειτονικές χώρες. Επίσης, ελέγχονται υπόγεια νερά πλησίον εναποθέσεων φωσφογύψου.

2. ελέγχους σε εργασιακούς χώρους και υλικά με αυξημένη φυσική ραδιενέργεια.  Οι εργασιακές δραστηριότητες, όπου ενδέχεται να συμβαίνει αυτό, αφορούν κυρίως ιαματικές πηγές, σπήλαια, ορυχεία, υπόγειους χώρους εργασίας ή υπέργειους χώρους εργασίας σε καθορισμένες ζώνες και χώρους όπου γίνεται χρήση ή αποθήκευση υλικών ή παραγωγή καταλοίπων, τα οποία περιέχουν φυσικά ραδιενεργά στοιχεία σε αυξημένες συγκεντρώσεις, π.χ. μονάδες παραγωγής φωσφορικών λιπασμάτων, εναποθέσεις φωσφογύψου.

Μετρήσεις διενεργούνται και μετά από σχετικά αιτήματα ιδιωτών και αφορούν κυρίως στα ακόλουθα υλικά:

• οικοδομικά υλικά (π.χ. τσιμέντο, πλακάκια, ξύλα, μπετόβεργες)
• πόσιμο νερό
• τρόφιμα
• χώμα, πετρώματα
• απόβλητα