Η ΕΕΑΕ έχει τη δυνατότητα ελέγχου της εσωτερικής έκθεσης σε ραδιενεργά στοιχεία, που εκπέμπουν α, β και γ ακτινοβολία, τόσο των επαγγελματικά εκτιθέμενων σε χώρους με αυξημένες συγκεντρώσεις ραδιενεργών στοιχείων ή με ανοικτές ραδιενεργές πηγές, όσο και του πληθυσμού σε περιπτώσεις έκτακτων ραδιολογικών περιστατικών. Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική ο έλεγχος αυτός δυνητικά απευθύνεται σε εργαζόμενους στους ακόλουθους τομείς:
- πυρηνικοί αντιδραστήρες
- παραγωγή ραδιοϊσοτόπων
- χειρισμός ανοικτών πηγών σε ιατρικές, ερευνητικές και λοιπές εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένου του χειρισμού ραδιοφαρμάκων
- χειρισμός μεγάλων ποσοτήτων πτητικών ή αέριων ραδιενεργών υλικών
- επεξεργασία πλουτωνίου ή και άλλων υπερουράνιων στοιχείων
- εξόρυξη, επεξεργασία και χρήση ορυκτών και ενώσεων του θορίου
- εξόρυξη και επεξεργασία ουρανίου
- χώροι με αυξημένη φυσική ραδιενέργεια
- αντιμετώπιση ραδιολογικών περιστατικών (ομάδες αποκριτών)
Κατά την εσωτερική έκθεση του ανθρώπινου οργανισμού ραδιενεργά στοιχεία εναποτίθενται στα διάφορα όργανα του σώματος και τα ακτινοβολούν έως ότου απεκκριθούν μέσω των ούρων ή κοπράνων. Η διείσδυση των στοιχείων αυτών μπορεί να γίνει με τέσσερις τρόπους. Δια της:
- εισπνοής αιωρουμένων σωματιδίων με υψηλή συγκέντρωση ραδιενεργών στοιχείων
- κατάποσης
- έγχυσης ραδιενεργού υλικού
- προσρόφησης μέσω του δέρματος.
Η συνηθέστερη οδός εσωτερικής έκθεσης είναι η εισπνοή.
Η εκτίμηση της εσωτερικής έκθεσης βασίζεται σε:
(α) άμεσες (in vivo) αφορούν σε μετρήσεις όλου του σώματος ή συγκεκριμένων οργάνων, όπως ο θυρεοειδής αδένας, οι πνεύμονες και το κρανίο.
(β) έμμεσες μετρήσεις (in vitro) αφορούν σε αναλύσεις βιολογικών δειγμάτων.
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων αναλύονται με εξειδικευμένους υπολογιστικούς κώδικες για να εκτιμηθεί η δόση ακτινοβολίας στον ανθρώπινο οργανισμό.
Δεδομένου ότι η δόση που προκύπτει από εσωτερική έκθεση μέσω εισπνοής ή κατάποσης δεν μπορεί να μετρηθεί, βιοκινητικά και δοσιμετρικά μοντέλα χρησιμοποιούνται για την εκτίμησή της. Σε διεθνές επίπεδο έχουν υιοθετηθεί τα βιοκινητικά και δοσιμετρικά μοντέλα του ICRP (International Commission on Radiological Protection). Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τις μετρήσεις (in vitro ή in vivo) επεξεργάζονται με τη βοήθεια ειδικών λογισμικών, ώστε να προσδιοριστεί ο βαθμός έκθεσης του οργανισμού σε ακτινοβολία, που εκφράζεται με τη δόση σε συγκεκριμένα όργανα ή τη δόση σε ολόκληρο το σώμα (ενεργός δόση). Στην ΕΕΑΕ για την εκτίμηση της δόσης χρησιμοποιούνται τα λογισμικά IMBA (Integrated Modules for Bioassay Analysis, by NRPB and ACJ & Associates) και LUDEP.
Ο έλεγχος της εσωτερικής έκθεσης συνήθως περιλαμβάνεικαι μετρήσεις δειγμάτων από το περιβάλλον, όπως φίλτρα συλλογής αέρα, φίλτρα ελέγχου επιφανειακής ρύπανσης, πόσιμο νερό, τρόφιμα, χώμα, επιφανειακά και υπόγεια νερά κ.α. Οι μετρήσεις αυτές συνεισφέρουν στον ποσοτικό προσδιορισμό των ραδιενεργών στοιχείων που μεταφέρονται από το περιβάλλον στον άνθρωπο.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210 6506-741, 716, 717, 719, 764
Email: dosimetria@eeae.gr